Gdzie jest największe zasolenie Bałtyku?

Największe zasolenie Bałtyku występuje w rejonie Cieśnin Duńskich, gdzie jego wartość sięga 14–16‰, a lokalnie aż do 20‰ w okolicach progów cieśnin. Wynika to z napływu słonych wód z Atlantyku i Morza Północnego do tej części akwenu, podczas gdy pozostałe obszary Bałtyku charakteryzują się znacząco niższym zasoleniem, średnio około 7‰ i nawet poniżej 5‰ w strefach przybrzeżnych i ujściowych rzek[1][2][3].

Charakterystyka zasolenia Bałtyku

Zasolenie Bałtyku to podstawowy wskaźnik określający ilość soli rozpuszczonych w wodzie, wyrażany w promilach (‰). Bałtyk nie jest typowym morzem oceanicznym – jego średnie zasolenie wynosi około 7‰, co oznacza, że jest on morzem słonawo-słodkim, znacznie mniej słonym od oceanów (ok. 35‰)[1][2]. Tak niskie wartości to efekt zrównoważenia napływu słodkich wód rzecznych, takich jak Wisła, Niemen czy Newa, oraz niewielkiego otwarcia na słone wody oceaniczne[1][2].

Zasolenie nie jest równomierne na całym obszarze Bałtyku – waha się od około 2‰ na północnym wschodzie i w strefach przyujściowych rzek do nawet 20‰ w rejonie Cieśnin Duńskich[1][2].

Rejon największego zasolenia – Cieśniny Duńskie

Cieśniny Duńskie (Sound, Wielki Bełt) to obszar, gdzie napływają słone wody z Morza Północnego i Atlantyku, podnosząc lokalne zasolenie do poziomu 14–16‰, a na głębszych progach cieśnin, takich jak Gedser czy Drogden, nawet do 20‰[2][3]. To właśnie tutaj notuje się najwyższe wartości zasolenia Bałtyku.

Proces ten wynika z wymiany wodnej między otwartym oceanem a morzem zamkniętym, jakim jest Bałtyk. Woda oceaniczna o zasoleniu wynoszącym blisko 29,6‰ dociera do południowo-zachodniego Bałtyku. Jednak na skutek mieszania się z masami słodkiej wody rzeczniczej zasolenie to szybko spada wraz z oddalaniem się od cieśnin w głąb akwenu[2].

Przyczyny zróżnicowania zasolenia Bałtyku

Zróżnicowanie zasolenia w Bałtyku to wypadkowa kilku procesów. Dopływ słonych wód oceanicznych zachodzi głównie przez wąski rejon Cieśnin Duńskich, natomiast duży dopływ słodkiej wody z rzek powoduje szybkie rozcieńczanie zasolonych mas wodnych[1][2]. Efekt ten wzmacnia ograniczone połączenie z oceanem, które hamuje swobodną wymianę wód i ogranicza możliwości cyrkulacji.

Zasolenie w większości Bałtyku jest więc zdecydowanie niższe niż w oceanach, szczególnie w jego wschodnich, północnych i przybrzeżnych częściach, gdzie często spada poniżej 5‰[1][2]. Wpływ mają także sezonowe zmiany temperatury wodnej – latem woda ma temperaturę 12–17°C, a zimą 2–4°C, co przekłada się na procesy środowiskowe, lecz nie wpływa istotnie na poziom zasolenia[1].

Wpływ zasolenia na ekologię Bałtyku

Różnorodne zasolenie determinuje układ ekosystemów morskich. Stosunkowo niskie zasolenie Bałtyku sprzyja wybranym grupom organizmów, co powoduje powstanie specyficznych biocenoz słonawych[1][3]. W skrajnie niskozasobnych w sól obszarach dominują formy przystosowane do zmiennego środowiska, podczas gdy w rejonach największego zasolenia, zwłaszcza w okolicy Cieśnin Duńskich, pojawiają się typowe organizmy morskie.

Tak silna gradacja zasolenia determinuje także przebieg procesów tlenowych, eutrofizację i lokalne zjawiska cyrkulacji wód[3]. Kluczowe pojęcia, takie jak słonawa woda, eutrofizacja czy cyrkulacja wód, są ściśle powiązane z poziomem zasolenia, a ich zrozumienie jest istotne dla ochrony środowiska i racjonalnego użytkowania zasobów Bałtyku[1][3].

Podsumowanie – największe zasolenie Bałtyku

Podsumowując, największe zasolenie Bałtyku występuje wyłącznie na jego zachodnich krańcach, przede wszystkim w Cieśninach Duńskich. To efekt niezwykle ograniczonego napływu soli z wód oceanicznych oraz skali rozcieńczania przez wody rzeczne, które wpływają do Bałtyku z licznych dopływów. Im dalej na wschód i północ, tym zasolenie jest niższe, co skutkuje wyraźnymi różnicami w środowisku oraz w typach zamieszkujących Bałtyk organizmów[1][2][3].

Rozkład zasolenia Bałtyku obrazuje znaczne różnice środowiskowe – od rejonów typowo morskich aż po niemal słodkowodne ujścia rzek, co przesądza o wyjątkowości tego akwenu na tle innych mórz europejskich.

Źródła:

• [1] https://aster-resort.pl/aktualnosci/szczegoly-aktualnosci?NewsID=88752
• [2] http://liceum.elblag.pl/2-geografia-baltyku/batyk/52-zasolenie.html
• [3] https://zpe.gov.pl/a/morze-baltyckie—srodowisko-przyrodnicze-a-dzialalnosc-czlowieka/DoO3atXVK
• [4] https://naturalniebaltyckie.pl/pl/edukacja/co-warto-wiedziec-o-baltyku