Warmia i Mazury, położone w północno-wschodniej Polsce, słyną z niezwykle dużej liczby jezior. Choć region jest powszechnie określany mianem „Krainy Tysiąca Jezior”, rzeczywista liczba jezior jest znacznie wyższa i przekracza 2 600 akwenów o powierzchni powyżej 1 ha [1][2][5]. Dokładne poznanie skali występowania zbiorników wodnych oraz ich roli dla regionu pozwala zrozumieć, dlaczego Warmia i Mazury są wyjątkowe na mapie Polski.

Jak powstały jeziora Warmii i Mazur?

Jeziora regionu Warmii i Mazur powstały podczas ostatnich zlodowaceń plejstoceńskich, około 10 tysięcy lat temu. Cofający się lodowiec uformował krajobraz – pozostawił wzgórza morenowe oraz rynny, które z czasem wypełniła woda. Te procesy geomorfologiczne sprawiły, że obecny układ jezior jest niezwykle zróżnicowany pod względem wielkości i kształtów [5][6].

W rezultacie historycznych zmian geologicznych mezoregion Pojezierze Mazurskie stał się obszarem o unikatowej strukturze ekosystemów wodno-lądowych. Współcześnie jest to jeden z najcenniejszych i najpiękniejszych kompleksów jeziornych Europy [5][6].

Ile jezior znajduje się na Warmii i Mazurach?

Najważniejsza informacja dotyczy faktycznej liczby jezior. Popularne określenie „Kraina Tysiąca Jezior” jest znacznie zaniżone. Badania oraz oficjalne dane wykazują, że:

  • Na Mazurach znajduje się około 2 600 jezior o powierzchni powyżej 1 ha [1][4][6].
  • Na terenie całego Pojezierza Mazurskiego ilość jezior o powierzchni powyżej 1 ha wynosi około 2 700 [1][6].
  • Łączna powierzchnia jezior w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich wynosi blisko 486 km² [1][4][5].
  Jakie jeziora w Polsce warto odwiedzić latem?

Zdecydowana większość zbiorników przekracza 1 ha powierzchni, stanowiąc trwały element krajobrazu i środowiska naturalnego regionu [1][6].

Struktura i sieć jezior Warmii i Mazur

Jeziora Warmii i Mazur tworzą rozbudowaną sieć połączonych akwenów wodnych. Kanały (takie jak Kanał Jegliński, Tałcki czy Grunwaldzki) oraz liczne rzeki łącza poszczególne zbiorniki, umożliwiając swobodną żeglugę na bardzo dużym obszarze [1][4]. Dzięki temu region posiada największy w Polsce kompleks żeglarski o długości wielu kilometrów szlaków wodnych.

Położenie i wzajemne połączenia jezior sprzyjają rozwojowi infrastruktury turystycznej. Zanotowano obecność około 160 oficjalnych marin oraz tysięcy stacjonujących i pływających jednostek wodnych [4]. To powoduje, że turystyka żeglarska stanowi jedną z kluczowych gałęzi gospodarki regionu.

Największe jeziora Warmii i Mazur

Wśród licznych akwenów szczególne znaczenie mają największe jeziora, które wyznaczają główne punkty krajobrazu regionu oraz przyciągają turystów:

  • Śniardwy – największe jezioro Polski, o powierzchni 113,8 km²
  • Mamry – jezioro o powierzchni 105 km²
  • Niegocin, Nidzkie, Tałty, Mikołajskie, Bełdany – pozostałe duże akweny o powierzchniach sięgających od kilkunastu do kilkudziesięciu kilometrów kwadratowych [3][6]

Rozmiar i rozmieszczenie tych akwenów wpływają na mikroklimat, możliwości rekreacyjne oraz atrakcyjność turystyczną Mazur [3].

Znaczenie jezior i wyzwania środowiskowe

Jeziora Warmii i Mazur są podstawą rozwoju turystyki, szczególnie żeglarstwa, wędkarstwa oraz ekoturystyki. Region, rozwijając infrastrukturę dla obsługi ruchu turystycznego, przyciąga rocznie ponad 1,3 miliona osób [4][7].

Jednocześnie intensywna eksploatacja zbiorników wodnych niesie ze sobą wyzwania dla środowiska. Wzmożona aktywność turystyczna przyczynia się do zanieczyszczenia mikroplastikami i wpływa na bioróżnorodność akwenów [7]. Dla zachowania równowagi niezbędne są działania na rzecz ochrony zasobów wodnych regionu.

  Gdzie leży Bałtyk i z jakimi krajami graniczy?

Podsumowanie – ile jest jezior na Warmii i Mazurach?

Podsumowując, liczba jezior na Warmii i Mazurach jest zdecydowanie wyższa niż sugerowałoby popularne określenie „Kraina Tysiąca Jezior”. Realnie Pojezierze Mazurskie obejmuje około 2 700 jezior o powierzchni powyżej 1 ha, z czego około 2 600 jezior znajduje się na Mazurach [1][6]. Te zbiorniki, powstałe w wyniku polodowcowych procesów plejstoceńskich, stanowią największy w Polsce kompleks połączonych akwenów wodnych, będąc jednocześnie kluczowym walorem przyrodniczym i turystycznym regionu.

Źródła:

  1. https://olsztyn.eska.pl/mazury-wcale-nie-sa-kraina-tysiaca-jezior-ich-liczba-jest-zupelnie-inna-04-07-aa-1auT-sPf4-RUeq.html
  2. http://czarterylodzi.pl/ile-jest-jezior-na-mazurach/
  3. https://pl.wikipedia.org/wiki/Kraina_Wielkich_Jezior_Mazurskich
  4. https://zeglarski.info/artykuly/zeglarskie-mazury-kraina-wielkich-jezior-rajem-dla-zeglarzy/
  5. https://www.archiwum.gddkia.gov.pl/userfiles/articles/p/po-drodze-na-wczasy-woj-warminsk_12801/Wielkie%20Jeziora%20Mazurskie.pdf
  6. https://pl.wikipedia.org/wiki/Pojezierze_Mazurskie
  7. https://serwisnaukowy.uw.edu.pl/jeziora-mikroplastiku-jak-turystyka-wplywa-na-mazury-i-co-mozna-z-tym-zrobic/