Jakie ptaki są nad morzem bałtyckim i kiedy można je spotkać?

Morze Bałtyckie to jeden z kluczowych obszarów występowania i migracji ptaków w Europie. Jakie ptaki są nad morzem bałtyckim i kiedy można je spotkać? Odpowiedź jest prosta: przez cały rok obserwować można tu zarówno ptaki lęgowe jak i migrujące oraz gatunki zimujące, a szczegółowe pory ich obecności i skład gatunkowy są ściśle związane z cyklami przyrodniczymi i zmianami sezonu [1][2][4].

Nadmorskie ptaki Bałtyku – główne gatunki występujące na wybrzeżu

Wybrzeże Bałtyku jest miejscem występowania różnych ptaków morskich i nadmorskich. Dominują wśród nich przedstawiciele rodzin mewowatych, kormoranowatych oraz siewkowych. Szczególnie licznie reprezentowane są mewy srebrzyste i śmieszki, które bardzo łatwo zauważyć zarówno na piaskach plaż, jak i w portach oraz ujściach rzek. Liczne obserwacje dotyczą również kormoranów, które często polują zbiorowo w płytkich wodach, po czym suszą swoje upierzenie w charakterystyczny sposób – rozpościerając skrzydła na brzegu [1][2][6][8].

Spośród ptaków siewkowych i rybitw spotkać można m.in. sieweczki obrożne oraz różne gatunki rybitw – rzecznej, białoczelnej czy czarnej. Wśród rzadziej spotykanych, ale wyróżniających się przyrodniczo, należy wymienić lodówki i nurzyki – ptaki zimujące, świetnie przystosowane do głębokiego nurkowania [1][2][3][4][5][6].

Sezon lęgowy – ptaki występujące wiosną i latem

W okresie wiosny i lata na Bałtyku dominuje sezon lęgowy ptaków. Szczególnie intensywnie występują wówczas sieweczki, rybitwy, ostrygojady i inne gatunki wybierające przede wszystkim piaskowe i żwirowe plaże, a także niewielkie wyspy oraz przybrzeżne łachy jako miejsca gniazdowania. Gniazda tych ptaków są dobrze ukryte i trudne do dostrzeżenia [1][2][5].

Lęgowe ptaki Bałtyku obejmują łącznie 6 gatunków uznawanych za typowo morskie z 9 stwierdzanych w Polsce. Ich aktywność przypada na czas od wczesnej wiosny do końca lata, kiedy odbywają tokowiska, budują gniazda i wychowują pisklęta. To właśnie wtedy m.in. rybitwa rzeczna, rybitwa białoczelna oraz rybitwa czubata są najbardziej widoczne na wybrzeżu [3][5].

Zimowanie i migracje – kiedy spotkasz ptaki zimowe nad Bałtykiem?

Zimowanie ptaków nad Bałtykiem trwa od końca września do początku maja. W tym okresie pojawiają się tu gatunki związane głównie z otwartym morzem i płytszymi wodami przybrzeżnymi. Do najlepiej przystosowanych do zimowych warunków należą lodówki i nurzyki. Te ptaki potrafią nurkować nawet na głębokość 60 metrów w poszukiwaniu pokarmu. Również kormorany wykazują dużą aktywność w tym okresie, żerując w stadach i szukając ryb nawet przy większym zlodowaceniu [3][4][6].

Jesienna i wczesnowiosenna migracja to czas, gdy nad Bałtykiem pojawiają się ptaki pochodzenia północnego oraz wschodniego – nawet z Syberii. Ptaki te wykorzystują bałtyckie wybrzeże jako miejsce postoju i odpoczynku w czasie długodystansowych wędrówek pomiędzy kontynentami. Dzięki temu obserwacje są możliwe praktycznie przez cały rok, z różną intensywnością i udziałem gatunków w zależności od pory roku [4][6].

Przystosowania i strategia żerowania ptaków bałtyckich

Ptaki morskie nad Bałtykiem wykształciły szereg specjalnych adaptacji ułatwiających przetrwanie w zróżnicowanych warunkach. Przykładem są zdolności nurkowe lodówek i nurzyków, które umożliwiają im skuteczne zdobywanie pokarmu na różnych głębokościach. Adaptacje obejmują także oportunistyczny sposób żerowania mew, potrafiących korzystać z różnorodnych źródeł pożywienia, w tym resztek pozostawianych przez ludzi oraz bogactwa pokarmu naturalnego [2][3][6].

Sposoby żerowania uzależnione są od dostępności zasobów pokarmowych – ptaki takie jak mewy i rybitwy często intensywnie polują na małe ryby, skorupiaki oraz bezkręgowce, współzawodnicząc również ze sobą o najlepsze łowiska w rejonie brzegu i płytkiego morza. W okresach migracji ptaki muszą znaleźć dogodne miejsca do odpoczynku i zdobycia energii na dalszy lot, co sprawia, że bałtyckie plaże i wyspy odgrywają ważną rolę w ochronie i utrzymaniu różnorodności ornitologicznej tego regionu [4].

Roczny rytm obecności ptaków nad Morzem Bałtyckim

Obecność ptaków nad Bałtykiem zmienia się cyklicznie w ciągu roku:

• Wiosna i lato – okres gniazdowania i wychowu młodych przez ptaki lęgowe (rybitwy, sieweczki, ostrygojady).
• Jesień – intensywna migracja ptaków z północy i wschodu Europy oraz Syberii, korzystających z wybrzeża jako przystanku w drodze na południe.
• Zima – dominacja gatunków zimujących, zwłaszcza tych związanych z otwartym morzem, takich jak lodówki i nurzyki oraz zgrupowań kormoranów [1][2][3][4][5][6].

Dzięki temu przez cały rok wybrzeże Bałtyku pozostaje bogatym miejscem obserwacji ptaków, a liczba i skład gatunkowy zmieniają się w zależności od warunków środowiskowych i sezonu.

Podsumowanie – kiedy najlepiej obserwować ptaki nad Bałtykiem?

Obserwacja ptaków nad morzem bałtyckim jest możliwa przez cały rok. Intensywność i różnorodność obserwowanych gatunków zależą od okresu lęgowego, migracyjnego i zimowego. Warto pamiętać, że największą koncentrację ptaków lęgowych można zaobserwować wiosną i latem, natomiast gatunki zimujące oraz migrujące liczniej pojawiają się od jesieni do wczesnej wiosny, kiedy korzystają z zasobów i specyficznych warunków nadmorskiego środowiska [1][2][3][4][5][6].

Źródła:

• [1] https://agat.ustka.pl/jakie-ptaki-sa-nad-morzem-baltyckim-przewodnik-po-gatunkach-i-ich-srodowisku/
• [2] https://agat.ustka.pl/jakie-ptaki-zyja-nad-morzem-baltyckim/
• [3] http://backstagemorza.blogspot.com/2016/02/ptaki-batyku.html
• [4] https://zielona.interia.pl/przyroda/zwierzeta/news-ptaki-na-baltyckiej-plazy-lataja-nad-woda-tam-i-z-powrotem,nId,7619673
• [5] https://chronbaltyk.pl/ptaki-morskie/gatunki/
• [6] https://chronmorze.eu/ptaki-polskiego-wybrzeza-baltyku/